म्यानमार-थायलंडला ७.७ तीव्रतेच्या भूकंपाचा तडाखा: १६७ ठार, ७३० जखमी;
भारतातही जाणवले हादरे :म्यानमारमध्ये आणीबाणी, मदतीसाठी आंतरराष्ट्रीय आवाहन
मंडाले/बँकॉक म्यानमार आणि थायलंडला शुक्रवारी दुपारी ७.७ तीव्रतेच्या शक्तिशाली भूकंपाने हादरवून सोडले. या भूकंपाचा केंद्रबिंदू म्यानमारच्या दुसऱ्या क्रमांकाच्या मोठ्या शहर असलेल्या मंडालेजवळ होता. या नैसर्गिक आपत्तीने मंडालेसह अनेक भागात प्रचंड नुकसान झाले असून, इमारती कोसळून १६७ जणांचा मृत्यू झाला आहे, तर ७३० हून अधिक जण जखमी झाले आहेत. भूकंपाचे धक्के भारतातील कोलकाता, इम्फाळ आणि मेघालयाच्या पूर्व गारो हिल्सपर्यंत जाणवले. याशिवाय, बांगलादेश, व्हिएतनाम आणि दक्षिण चीनलाही हादरे बसले.
म्यानमारच्या मंडाले आणि सागाईंग परिसरात भूकंपामुळे अनेक इमारती कोसळल्या, रस्ते तुटले आणि पूल उद्ध्वस्त झाले. मंडाले ते सागाईंग जोडणारा ९० वर्षे जुना अवा पूलही कोसळला. म्यानमारच्या लष्करी सरकारने मंडाले, सागाईंग, नेपिदॉ, बागो, मागवे आणि ईशान्य शान राज्यात आणीबाणी जाहीर केली आहे. देशात गेल्या चार वर्षांपासून सुरू असलेल्या गृहयुद्धामुळे आधीच परिस्थिती बिकट आहे. त्यातच वीज आणि दळणवळणाच्या सुविधा खंडित झाल्याने रेड क्रॉससह मदत पथकांना अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. म्यानमारच्या लष्करी नेत्याने आंतरराष्ट्रीय समुदायाला मदतीचे आवाहन केले असून, भारत आणि आसियान देशांना मदत पाठवण्याची परवानगी देण्यात आली आहे. अमेरिकन भूगर्भीय सर्वेक्षण संस्थेच्या (USGS) अंदाजानुसार, मृतांचा आकडा १,००० ते १०,००० पर्यंत वाढण्याची भीती आहे.
बँकॉकमध्ये हाहाकार, इमारत कोसळून ११७ बेपत्ता
भूकंपाचा केंद्रबिंदू मंडालेजवळ असला तरी त्याचे तीव्र धक्के १,२०० किलोमीटर दूर असलेल्या थायलंडची राजधानी बँकॉकपर्यंत जाणवले. बँकॉकमधील प्रसिद्ध चतुचक मार्केटजवळ बांधकाम सुरू असलेली ३३ मजली इमारत कोसळली, ज्यामुळे ११७ जण बेपत्ता झाले आहेत. या दुर्घटनेत १० जणांचा मृत्यू झाला असून, १६ जण जखमी झाले आहेत. सोशल मीडियावर व्हायरल झालेल्या व्हिडिओमध्ये ही इमारत धुळीच्या लोटात कोसळताना दिसत आहे, तर आजूबाजूचे लोक घाबरून पळताना दिसत आहेत. बँकॉकमध्ये अनेक उंच इमारतींमधील पूलमधील पाणी रस्त्यावर कोसळले, तर काही ठिकाणी भिंतींना तडे गेले. थायलंडच्या पंतप्रधानांनी बँकॉकला आपत्तीग्रस्त क्षेत्र घोषित केले असून, नागरिकांना सतर्क राहण्याचे आवाहन केले आहे. शहरातील मेट्रो आणि लाइट रेल्वे सेवा तात्पुरत्या बंद करण्यात आल्या आहेत.
भारतातील परिस्थिती
भारतात कोलकाता, इम्फाळ आणि मेघालयाच्या पूर्व गारो हिल्स जिल्ह्यात भूकंपाचे सौम्य धक्के जाणवले. मणिपूरमधील इम्फाळच्या थंगल बाजारात अनेक जुन्या इमारती असल्याने स्थानिकांमध्ये घबराट पसरली, परंतु कोणतेही नुकसान झाल्याचे वृत्त नाही. कोलकातामध्येही काही ठिकाणी भिंतीवरील सजावटीच्या वस्तू हलल्याचे रहिवाशांनी सांगितले. बांगलादेशातील ढाका आणि चटगांवमध्येही धक्के जाणवले, परंतु तिथेही कोणतीही हानी झाल्याचे समजले नाही.
पंतप्रधान मोदींकडून मदतीची तयारी
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी भूकंपानंतर म्यानमार आणि थायलंडमधील परिस्थितीवर चिंता व्यक्त केली आहे. त्यांनी भारतातून शक्य ती सर्व मदत देण्याची तयारी दर्शवली असून, भारतीय अधिकाऱ्यांना सतर्क राहण्याचे आणि म्यानमार व थायलंड सरकारांशी समन्वय साधण्याचे निर्देश दिले आहेत. मोदी म्हणाले, “या संकटाच्या काळात भारत म्यानमार आणि थायलंडच्या पाठीशी खंबीरपणे उभा आहे. सर्वांच्या सुरक्षिततेसाठी प्रार्थना करतो.”
भूकंपाची कारणे आणि धक्क्यांचा क्रम
अमेरिकन भूगर्भीय सर्वेक्षण संस्थेनुसार, हा भूकंप भूपृष्ठापासून फक्त १० किलोमीटर खोलीवर होता, ज्यामुळे त्याचा परिणाम अधिक तीव्र झाला. पहिला भूकंप स्थानिक वेळेनुसार दुपारी १२:५० वाजता आला, त्यानंतर १२ मिनिटांनी ६.४ तीव्रतेचा दुसरा धक्का बसला. अवघ्या दोन तासांत म्यानमारला चार धक्के बसले, ज्यामुळे परिस्थिती आणखी गंभीर झाली. शास्त्रज्ञांच्या मते, म्यानमार आणि थायलंडच्या सीमेवर असलेल्या सागाईंग फॉल्टवर टेक्टोनिक प्लेट्सच्या हालचालीमुळे हा भूकंप झाला. सध्या कोणत्याही देशाने सुनामीचा इशारा दिलेला नाही.
म्यानमारमधील आव्हाने
म्यानमारमध्ये गृहयुद्धामुळे आधीच अनेक भागांमध्ये पायाभूत सुविधांचा अभाव आहे. भूकंपामुळे मंडालेतील रुग्णालये रुग्णांनी भरून गेली असून, वीज आणि पाण्याचा पुरवठा खंडित झाला आहे. स्थानिक बचाव पथकांना पुरेशा साधनांअभावी अडचणी येत आहेत. मंडालेतील एका बचावकर्त्याने सांगितले, “आम्ही हातांनीच ढिगाऱ्याखालून लोकांना बाहेर काढत आहोत, पण यंत्रसामग्री नसल्याने अनेकांना वाचवणे कठीण होत आहे.”
या भूकंपाने म्यानमार आणि थायलंडमधील परिस्थिती अत्यंत गंभीर बनवली असून, आंतरराष्ट्रीय समुदायाकडून मदतीची गरज भासत आहे.
